Η γιόγκα δεν έχει προσδιορίσει τι είναι τα βρίττις, αλλά έχει προσδιορίσει την φύση τους. Στις Γιόγκα Σούτρα δηλώνεται ότι τα βρίττις είναι πέντε ειδών και είναι ταξινομημένα σε πέντε ομάδες: πραμάνα, άμεση γνώση, βιπαριάγια, ψευδής γνώση, βικάλπα, φαντασία, νίντρα, ύπνος και σμρίτι, μνήμη. Όλα όσα κάνουν τα βρίττις μέσω του νου και των αισθήσεων περιέχονται σε αυτές τις πέντε ταξινομήσεις. Η Πραμάνα δεν είναι ένα βρίττι, είναι η φύση του βρίττι. Το βικάλπα δεν είναι ένα βρίττι είναι η φύση του βρίττι.
Το σμρίτι δεν είναι ένα βρίττι είναι η φύση του βρίττι. Διότι έχουμε περισσότερες από μία αναμνήσεις.
Κάποτε ένα άτομο υποβλήθηκε σε ύπνωση λίγο αφότου μπήκε για πρώτη φορά σε ένα δωμάτιο. Στη συνέχεια του έκαναν διάφορες ερωτήσεις σχετικά με το δωμάτιο, όπως πόσα παράθυρα υπήρχαν, πόσες γλάστρες, πόσα λουλούδια ανθούσαν κ.ο.κ. Ενώ ήταν υπό ύπνωση το άτομο ήταν σε θέση να δώσει ακριβείς απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις χωρίς ποτέ να έχει μετρήσει κανένα από τα στοιχεία συνειδητά.
Τι σημαίνει αυτό? Εάν είμαστε σε θέση να αποκτήσουμε πρόσβαση σε εκείνες τις περιοχές του νου που επί του παρόντος είναι απρόσιτες συνειδητά, συνειδητοποιούμε ότι γνωρίζουμε τα πάντα, επειδή μια πτυχή του εαυτού, ένα μέρος του νου είναι πάντα ο ντράστα, ο παρατηρητής νους. Δεν είναι η ίδια η εμπειρία. Είναι ο παρατηρητής της εμπειρίας. Όταν ο συνειδητός νους απουσιάζει, είναι δυνατό να δοθούν ακριβείς περιγραφές του τι συμβαίνει επειδή ο νους είναι ελεύθερος από τα βρίττις. Ταυτιζόμαστε όμως με τον έξω κόσμο, με τον κόσμο του ονόματος, της μορφής και της ιδέας, στον κόσμο του χρόνου, του χώρου και του αντικειμένου. Η εστίασή μας είναι πάντα μονοδιάστατη, όχι πολυδιάστατη.Τη στιγμή που είμαστε σε θέση να αφαιρέσουμε αυτή τη μονοκατευθυντική επίγνωση, γινόμαστε πολυδιάστατοι άνθρωποι. Αυτή η ιδέα είναι η αρχή της γιογκικής διαδικασίας. Τα βρίττις, όπως ορίζονται στις Γιόγκα Σούτρα, αντιπροσωπεύουν πέντε διαμερίσματα στα οποία περιλαμβάνεται κάθε νοητική κατάσταση. Η μνήμη, για παράδειγμα, δεν είναι μόνο κάτι που έχετε δει, ηχογραφήσει και ζήσει, είναι επίσης κάτι που έχετε αγνοήσει, αλλά το οποίο ούτως ή άλλως έχει καταγραφεί.
Άρα το σμρίτι δεν μπορεί να είναι ένας τύπος μνήμης. Θα είναι πολυκατευθυντική, πολυδιάστατη εμπειρία με τη μορφή μνήμης, συμπεριλαμβανομένων των συνειδητών, υποσυνείδητων, ασυνείδητων και επίσης των υπερβατικών διαστάσεων.
Το ίδιο συμβαίνει και με τον ύπνο, νίντρα. Στη νίντρα υπάρχει απουσία εγρήγορσης συνείδησης, απουσία γνωστικής ικανότητας. Αλλά ακόμα και όταν κοιμόμαστε, το υποσυνείδητο παραμένει ενεργό και οι ασυνείδητες διαδικασίες συνεχίζουν να συμβαίνουν. Ονειρευόμαστε και βιώνουμε την κατάσταση του ύπνου.
Επομένως, μην παρεξηγείτε τη λέξη βρίττι. Βρίττι σημαίνει μια συλλογή εμπειριών που διαταράσσει την ευκολία και την αρμονία της ήρεμης κατάστασης της ύπαρξης. Όταν δεν είμαστε σε θέση να καθοδηγήσουμε σωστά τα βρίττις ή να τα χρησιμοποιήσουμε για να εκπληρώσουμε μια φιλοδοξία, γίνονται αιτία κλέσας, δεινών. Η ζωή μας είναι γεμάτη κλέσας. Ανησυχούμε πάντα για κάτι που συμβαίνει στον εαυτό μας, στην οικογένειά μας ή στην κοινωνία μας. Ο πόνος, η ταλαιπωρία, η σύγχυση και η σύγκρουση είναι βάσανα.
Η ζωή όπως τη ζούμε σήμερα είναι θλίψη. Συνεχίζουμε να ζούμε έτσι ή κάνουμε μια προσπάθεια να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής; Η γιόγκα στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην αλλαγή του τρόπου ζωής, ώστε να συνειδητοποιήσουμε τον εαυτό μας και τις δυνατότητές μας και να αρχίσουμε να τις ζούμε.
Από το βιβλίο Yoga Sadhana Panorama Vols 5, Σουάμι Νιραντζανανάντα Σαρασουάτι