Η συγκέντρωση είναι η εστίαση του νου σε ένα σημείο, η ικανότητα να κρατάς την επίγνωση του νου σε ένα σημείο, ένα μέρος, χωρίς να αμφιταλαντεύεσαι. Η τελειότητα της συγκέντρωσης οδηγεί στον διαλογισμό.
Στην κατάσταση συγκέντρωσης, ο νους δεν έχει επίγνωση του εξωτερικού περιβάλλοντος ή άλλων περιφερειακών πραγμάτων που περιβάλλουν το αντικείμενο της συγκέντρωσης. Γιατί είναι τόσο σημαντική η συγκέντρωση;
Αυτό μπορεί να απαντηθεί καλύτερα συγκρίνοντας τον νου με μια λάμπα. Οι ακτίνες φωτός από τη λάμπα διαχέονται προς όλες τις κατευθύνσεις. Η ενέργεια εξαπλώνεται.
Εάν σταθείτε πέντε πόδια μακριά από τη λάμπα, μπορείτε να δείτε το φως αλλά δεν μπορείτε να αισθανθείτε τη θερμότητα, παρόλο που υπάρχει μεγάλη θερμότητα στο κέντρο του λαμπτήρα, στο νήμα. Με τον ίδιο τρόπο, ο νους έχει μεγάλη δύναμη σε μια δυνητική μορφή, αλλά διασπάται προς όλες τις κατευθύνσεις.
Ο νους σκέφτεται διαφορετικά πράγματα το ένα μετά το άλλο, χωρίς να σταματά σε βάθος σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα. Επομένως, ο μέσος νους δεν χρησιμοποιεί τη δύναμή του.
Τον τελευταίο καιρό, η επιστήμη παρήγαγε το λέιζερ και έχουν γίνει πολλές πρόοδοι στη σύγχρονη τεχνολογία μέσω της χρήσης του. Είναι μια μέθοδος κατά την οποία όλες οι ακτίνες φωτός από μια πηγή ευθυγραμμίζονται μεταξύ τους έτσι ώστε να πηγαίνουν προς την ίδια κατεύθυνση και σε εναρμόνιση μεταξύ τους. Δονούνται σε αρμονία μεταξύ τους.
Η αρχική πηγή φωτός δεν χρειάζεται να είναι μεγαλύτερη από τη λάμπα φωτός που μόλις συζητήσαμε, ωστόσο αν στέκεστε πέντε πόδια από μια πηγή δέσμης λέιζερ, η δέσμη θα έκαιγε μια τρύπα κατευθείαν στο σώμα σας. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ του συνηθισμένου φωτός και του συγκεντρωμένου φωτός.
Ομοίως, η συγκεντρωμένη σκέψη έχει επίσης μεγάλη δύναμη. Έχει τη δύναμη της αυξημένης αντίληψης, την ικανότητα να βλέπει περισσότερη από την υποκείμενη αλήθεια, πίσω από τα φαινόμενα. Έχει την ικανότητα να πετυχαίνει σπουδαία πράγματα και να κάνει αφάνταστες ποσότητες δουλειάς.
Ένας συγκεντρωμένος νους είναι επίσης ένας χαλαρός νους. Κάθε φορά που βυθίζεστε βαθιά σε οτιδήποτε, αυτόματα έρχεστε σε μια κατάσταση χαλάρωσης. Η συγκέντρωση είναι ζωτικής σημασίας για όλα όσα κάνετε στη ζωή, επειδή εμποδίζει τον νου να περιπλανηθεί άσκοπα προς όλες τις κατευθύνσεις. Χωρίς συγκέντρωση δεν μπορείς να πετύχεις τίποτα. Χρειάζεται μόνο να κοιτάξετε γύρω σας για να δείτε την αλήθεια αυτής της δήλωσης.
Η δουλειά που γίνεται με συγκεντρωμένο νου γίνεται πιο ευχάριστη. Ένα άτομο με συγκεντρωμένο νου μπορεί να κάνει κάθε είδους δουλειά με μεγάλη αποτελεσματικότητα. Ένα άτομο που δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, που σκέφτεται άλλα πράγματα ενώ κάνει τη δουλειά του, κάνει λάθη και χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να ολοκληρώσει την εργασία, αν την ολοκληρώσει καθόλου. Θα σκέφτεται συνεχώς πόσο αργά περνάει η ώρα. Θα ανησυχεί για τον εαυτό του, τα προβλήματά του, την οικογένειά του, όσο εργάζεται. Λόγω κακής συγκέντρωσης, υπάρχει κακή εφαρμογή, επομένως η εργασία δεν γίνεται σωστά.
Για το λόγο αυτό, η συγκέντρωση είναι απαραίτητη τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στην πνευματική πρακτική.
Από το βιβλίο «“Dharana Dharshan, Yogic, Tantric and Upanishadic Practices of Concentration and Visualization», σελ.3-4, Sw. Niranjananada Saraswati