Αρχικά, ας μην βλέπουμε τη συνειδητότητα σαν να ανήκει σε ένα παιδί ή σε έναν ενήλικα. Ας δούμε την ιδέα της συνειδητότητα όπως πιστεύει η γιόγκα.
Η συνειδητότητα είναι ενέργεια και ταυτόχρονα είναι μια κατάσταση ύπαρξης. Υπάρχουν δύο καταστάσεις: μία κατάσταση είναι του γίνομαι, όταν χρησιμοποιούμε τη δυνατότητα, τη δραστηριότητα και τη δύναμη για να αλλάξουμε αυτό που είμαστε σήμερα σε κάτι άλλο και η άλλη κατάσταση είναι το να υπάρχω. Γινόμαστε, υπάρχουμε.
Στη συνειδητότητα υπάρχουν και οι δύο αυτές δυνατότητες: του γίγνεσθαι και της ύπαρξης, και αυτές οι δυνατότητες πραγματοποιούνται όταν βρίσκονται στο κατάλληλο περιβάλλον.
Όταν γεννιόμαστε, η συνειδητότητα μας είναι καθαρή, χωρίς επιρροές ή εντυπώσεις από το σημερινό περιβάλλον και αυτή η αγνή συνειδητότητα παραμένει μαζί μας στα νεαρά μας χρόνια μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών.
Αυτή η κατάσταση συνειδητότητας είναι σαν ένα σφουγγάρι. Απλώς απορροφά τα πάντα: απορροφά όλες τις πληροφορίες, απορροφά τις πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω των αισθήσεων, απορροφά τις πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω των αλληλεπιδράσεων, απορροφά τις πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω των διανοητικών και συναισθηματικών εισροών. Με αυτόν τον τρόπο, η ίδια η συνειδητότητα δημιουργεί τις συνθήκες για να επιβιώσει και να υπάρξει σε αυτό το υλικό επίπεδο.
Μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών, οι πληροφορίες που λαμβάνονται από τη συνειδητότητα είναι καθαρά διαισθητικές. Θα έλεγα επίσης ότι λαμβάνονται μη γραμμικές, μη διαδοχικές πληροφορίες, οι ιδέες του δεξιού εγκεφάλου και των αριστερών ημισφαιρίων του εγκεφάλου.

Όταν ξεκινάμε τη σχολική μας εκπαίδευση, μια αλλαγή συμβαίνει στο μοτίβο της συνειδητότητας και ξεκινάμε μια διαδοχική μαθησιακή διαδικασία, μια γραμμική διαδικασία μάθησης.
Η προσωπικότητά μας αλλάζει τη στιγμή που ξεκινά η διαδοχική γραμμική διαδικασία μάθησης.
Προσηλωνόμαστε σε ορισμένες ιδέες, ότι το Α είναι πριν από το Β, το Γ ακολουθεί το Β και αναπτύσσεται μια κατανόηση όπως αυτή. Αυτή η κατανόηση είναι μια πολύ καθορισμένη κατανόηση και εδώ είναι που η προσωπικότητα υφίσταται μια σημαντική μεταμόρφωση στη ζωή.
Ο Σουάμι Σιβανάντα έλεγε ότι η φύση, η προσωπικότητα, η νοοτροπία ενός παιδιού είναι σαν ένα κομμάτι πηλού. Μπορείτε να του δώσετε όποιο σχήμα θέλετε. Οι οικογένειες συμβάλλουν στη διαμόρφωση αυτής της συνειδητότητας. Ο πολιτισμός στον οποίο ζούμε, το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, το θρησκευτικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, το εκπαιδευτικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε, όλα συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ανθρώπινης συνειδητότητας.
Η ινδική παράδοση και οι γιογκικές παραδόσεις λένε ότι η ανάπτυξη της συνείδησης σε όλα τα επίπεδα συμβαίνει πριν από την ηλικία των οκτώ ετών. Διαισθητικά, πνευματικά, πολιτιστικά, κοινωνικά, προσωπικά, ψυχικά, όλα συμβαίνουν πριν από την ηλικία των οκτώ ετών, πριν μπούμε πραγματικά στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Την ημέρα που μπαίνουμε στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου αυτή η εξέλιξη σταματά και αρχίζει η γραμμική ανάπτυξη.

Απόσπασμα από το βιβλίο : Yoga education for Children 2,  Σουάμι Νιραντζανανάντα Σαρασουάτι