Η ψυχή που εισέρχεται στο σώμα είναι αγνή, όμως το σώμα δεν είναι. Αφού η ψυχή είναι ενέργεια, είναι δύναμη. Ο νους επίσης είναι ενέργεια. Όμως το σώμα είναι ύλη, φτιαγμένο από τα πέντε στοιχεία.

Κατά τη διαδικασία της δημιουργίας της ύπαρξης, το ατομικό πνεύμα περνάει μέσα από τον μετασχηματισμό, από την αγνότητα του πνεύματος στην ακαθαρσία της ύλης. Η ψυχή και ο νους, και τα δύο σε μορφή ενέργειας, κλείνονται μέσα στο υλικό σώμα.

Γι΄ αυτό, οι ποιότητες ή η φύση που εκφράζει το εκδηλωμένο ον είναι εκείνα του σώματος αλλοιωμένα από τα χρώματα της μάγια. Η φύση του σώματος είναι υλική, αισθητηριακή, και ταμασική. Η ύλη σχετίζεται με τη μπόγκα, την ευχαρίστηση ενώ η ενέργεια σχετίζεται με τη γιόγκα, την ένωση, και την αρμονία.

Γι’ αυτό το λόγο το σώμα αναζητά την απόλαυση.  Το σώμα θέλει όλα να είναι ευχάριστα και βολικά. Ποτέ δεν θέλει να έχει δυσκολίες ή πόνο. Ο νους όμως, δεν επιθυμεί την απόλαυση, επειδή η απόλαυση τον διαταράσσει. Ο νους θέλει ειρήνη. Το σώμα θέλει απόλαυση και άνεση και ο νους θέλει ηρεμία.

Θα πρέπει να το έχετε βιώσει αυτό στη δική σας ζωή.  Παρόλο που μπορεί να έχετε όλων των ειδών τις ανέσεις, τις πολυτέλειες, απόλαυση και οικονομική ευχέρεια, ο νους δεν βρίσκεται σε ειρήνη, επειδή τα πλούτη, η περιουσία και η ευημερία δεν προσφέρουν εσωτερική ειρήνη. Αντίθετα υπάρχει ένα αίσθημα μεγαλύτερης ανησυχίας.

Η φύση του σώματος που προσελκύεται από την απόλαυση, την αισθησιακή ευχαρίστηση και την άνεση είναι τάμογκούνι, η ποιότητα της αδράνειας, της άγνοιας, του σκοταδιού και της αρνητικότητας.

Όταν έλκεστε από τα αισθητηριακά αντικείμενα της ευχαρίστησης, είναι μια έκφραση της τάμογκουνα και όταν κάνετε προσπάθεια για να επιτύχετε ειρήνη, είναι μια έκφραση της σάττβα γκούνα, της φωτεινότητας, της ειρήνης, της αρμονίας και της αγνότητας.

Όταν έλκεστε από την απόλαυση, ο νους και η συμπεριφορά ελέγχονται από τις αισθήσεις και από τα αντικείμενα των αισθήσεων. Όταν ο νους και το σώμα επιθυμούν την εσωτερική ειρήνη, διαχωρίζεστε από τα αντικείμενα των αισθήσεων.

Με τον ίδιο τρόπο που μια χελώνα αποσύρει τα μέλη της μέσα στο καβούκι της, συγκεντρώνετε τον εαυτό σας στην εσωτερική σας ύπαρξη και βιώνετε την ειρήνη, όταν ο νους και οι αισθήσεις είναι αποτραβηγμένες από τα αντικείμενα των αισθήσεων.

Επομένως, η μπόγκα και η γιόγκα είναι οι δύο αντίθετοι πόλοι στη ζωή. Η απόλαυση είναι μια έκφραση της τάμογκουνα, ενώ η γιόγκα είναι η έκφραση της σάττβα γκούνα.

Το ταξίδι που σας πηγαίνει από την τάμογκουνα στην σάττβα γκούνα λέγεται πνευματικότητα και συμπεριλαμβάνει τη διαδικασία της σάντανα.

Baidyanatheshwar Shankarbag (Shivalaya), Munger, 5 Μαρτίου 2013

Από το βιβλίο “Chapters of Spirituality, Yogadrishti Series”, σελ. 15-16, Sw. Niranjanananda Saraswati