Ντάρμα σημαίνει να στοχάζεσαι ως προς το πως να συμμορφώνεσαι με την εγγενή και υψηλότερη αλήθεια σε κάθε κατάσταση και Μόκσα σημαίνει υπέρβαση του πόνου στη ζωή.
Έτσι οι Ρίσις στην Ινδία έδωσαν δύο ακόμη κατευθύνσεις στην κοινωνία αυτής της χώρας. Οι υποστηρικτές του Ντάρμα και της Μόκσα έγιναν οι γκούρου ενώ οι υποστηρικτές του Άρθα και του Κάμα έγιναν δάσκαλοι, Σικσάκ.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να καταλάβετε πολύ ξεκάθαρα. Δεν γίνεται κανείς γκουρού με το να κάθεται σε μια σκηνή και να δίνει μια ωραία διάλεξη. Η έννοια ενός γκούρου είναι κάτι άλλο.
Ο στόχος του γκούρου είναι να σας οδηγήσει στο μονοπάτι του Ντάρμα και της Μόκσα, ενώ ο στόχος ενός δασκάλου είναι να σας παρέχει τις απαραίτητες δεξιότητες για να επιβιώσετε στην κοινωνία. Επομένως, ο δάσκαλος δεν μπορεί να είναι γκούρου όπως ο γιατρός δεν μπορεί να είναι μηχανικός. Οι ρόλοι είναι διαφορετικοί. Η λέξη γκούρου προορίζεται να χρησιμοποιηθεί μόνο στο πλαίσιο του Ντάρμα και της Μόκσα.
Ποια είναι η έννοια του ντάρμα; Γιατί ο γκούρου διδάσκει το ντάρμα;
Το Ντάρμα σήμερα μεταφράζεται ως θρησκεία, αλλά δεν αυτή δεν είναι η σημασία του. Η λέξη θρησκεία προέρχεται από τη δυτική κοινωνία, αλλά η λέξη ντάρμα δεν σημαίνει θρησκεία.
Ντάρμα σημαίνει την αιώνια και εγγενή απάντηση, δέσμευση ή καθήκον. Στις γραφές έχει ειπωθεί, Dharayate iti dharmah – «Οι αρετές ή οι θετικές ιδιότητες που κατέχεις και εκφράζεις στη ζωή σου φυσικά ονομάζονται ντάρμα».
Υπάρχουν τρεις οπτικές γωνίες για να δει κανείς το Ντάρμα . Το πρώτο συστατικό του ντάρμα είναι η γκυάνα, η γνώση, η κατανόηση, ο προβληματισμός ή η ανάλυση του τι είναι καλό, τι δεν είναι καλό. τι είναι κατάλληλο, τι δεν είναι κατάλληλο? Tι είναι λευκό, τι είναι μαύρο? Tι είναι σωστό, τι είναι λάθος? Tι είναι δίκαιο, τι είναι άδικο. Η καλλιέργεια μιας βαθύτερης γνώσης είναι το πρώτο συστατικό του ντάρμα. Αυτή η γνώση πρέπει να καθορίσει για εσάς την καταλληλότητα της ζωής, ώστε να απορρίπτεται η ακαταλληλότητα. Αυτό είναι το πρώτο επίπεδο του ντάρμα: καλλιέργεια θετικών ιδιοτήτων και αφαίρεση αρνητικών ιδιοτήτων.
Προκειμένου να επιτευχθεί το πρώτο επίπεδο του ντάρμα, το δεύτερο συστατικό του έγινε η ουπάσανα, η προσωπική πρακτική.
Μάντρα, διαλογισμός, ανουσθάσανα, όλα αυτά είναι μέρος της ουπάσανα.
Στη συνέχεια, για να δημιουργήσουν κοινωνικό αντίκτυπο, να έχουν κοινωνική αποδοχή και να μην έρχονται σε αντίθεση με τις παραδόσεις της κοινωνίας, οι τελετουργίες έγιναν μέρος της ουπάσανα. Αυτό είναι το τρίτο επίπεδο του ντάρμα.
Το πρώτο επίπεδο του ντάρμα είναι η καλλιέργεια της γνώσης, και εδώ είναι που ο ρόλος του γκούρου γίνεται απαραίτητος.
Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε τη γνώση; Δεν έχουμε τις απαραίτητες δεξιότητες. Ακόμα κι αν διαβάζουμε βιβλία, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι γράφεται σε αυτά. Για να καλλιεργηθεί η γνώση, η κατανόηση και η επίγνωση του σωστού και του λάθους, του κατάλληλου και του ακατάλληλου, χρειάζεται ένας γκούρου. Ένας γκούρου χρειάζεται επίσης για την επίτευξη της Μόκσα. Μόκσα δεν σημαίνει χειραφέτηση. Αυτός είναι ο τελευταίος ορισμός της.
Αρχικά, Μόκσα σημαίνει να ξεπερνάς τα βάσανα και τον πόνο, το άγχος και τη διαμάχη της ζωής. Τη στιγμή που αποφασίζεις να αποσυνδεθείς από το άγχος και τη διαμάχη της ζωής και της αναζήτησης της ειρήνης και της ηρεμίας μέσα σας, βρίσκεστε στο μονοπάτι της Μόκσα.
Η μεταμόρφωση της χονδροειδούς φύσης και η επίτευξη της ανώτερης φύσης του νου, ώστε να είναι κανείς απαλλαγμένος από τα δεσμά των αισθήσεων και της κοινωνίας, είναι Μόκσα.
Έτσι, αυτοί που σας διδάσκουν τις δεξιότητες για να επιβιώσετε στην κοινωνία είναι δάσκαλοι, δάσκαλοι, καθηγητές ή καθηγητές.
Σας διδάσκουν τις δεξιότητες του κάμα και της άρθας. Ενώ όσοι σας διδάσκουν τις δεξιότητες του Ντάρμα και της Μόκσα είναι γκούρου.
Απόσπασμα από το βιβλίο «Dharma of a disciple», Σουάμι Νιραντζανανάντα Σαρασουάτι